Nhà Mẹ Lê là một truyện ngắn của nhà văn Thạch Lam, được viết vào năm 1938 và in trong tập truyện Hà Nội mười hai phố phường. Truyện kể về cuộc sống nghèo khổ của một gia đình ngụ cư ở một phố chợ tồi tàn, gồm một người mẹ và mười một đứa con. Nó cũng một bức tranh chân thực và xúc động về nỗi đau, nỗi khổ và nỗi cô đơn của những người nghèo trong xã hội đương thời. Nhà Mẹ Lê đọc hiểu tác phẩm văn học của Thạch Lam để hiểu ý nghĩa sâu sắc mà tác giả đã gửi gắm. Cùng hocvn tìm hiểu nhé !

Nội dung truyện Nhà Mẹ Lê

Truyện bắt đầu bằng cảnh miêu tả phố chợ Đoàn Thôn, nơi nhà mẹ Lê ở. Đó là một nơi tồi tàn, lụp xụp, bao bọc bởi những quán chợ xiêu vẹo. Những người ở đây là những kẻ ngụ cư, không có ruộng đất, không có nghề nghiệp ổn định, phải làm lụng vất vả để kiếm sống. Nhà mẹ Lê là một căn nhà lá chật chội, có mỗi một chiếc giường nan gãy nát.

Mùa rét, mẹ con phải nằm chung trên ổ rơm, trông như một ổ chó. Mẹ Lê là một người phụ nữ quê chắc chắn, da nhăn nheo, phải làm mướn cho những người giàu trong làng. Những ngày có việc làm là những ngày sung sướng, vì buổi tối có thể mang về mấy bát gạo và mấy đồng xu. Những ngày không có việc làm là những ngày đói khổ, những đứa con nhỏ khóc lả đi vì không có gì ăn. Con lớn thì phải đi kiếm cua, ốc, hay mót lúa trong ruộng. Nếu may mắn, cả nhà có thể ăn no một bữa cơm nóng.

Truyện tiếp tục kể về những ngày vui vẻ của nhà mẹ Lê, khi mẹ con cùng nhau ngồi chơi ở trước cửa nhà, hay khi mẹ Lê mua cho các con một cái bánh đậu xanh, một cái bánh bao, hay một cái kẹo. Những ngày ấy, mẹ Lê cũng có thể nói chuyện với những người hàng xóm, hay nhìn thấy những người quen qua lại. Những ngày ấy, mẹ Lê cũng có thể cười, có thể vui, có thể quên đi những lo toan của cuộc sống.

Truyện kết thúc bằng cảnh mẹ Lê chết, để lại mười một đứa con bơ vơ. Mẹ Lê chết vì bị chó cắn khi đi vay gạo của ông Bá, một người giàu trong làng. Ông Bá không cho vay, còn thả chó ra cắn mẹ Lê. Mẹ Lê bị thương nặng, sốt cao, mê man. Trong lúc ấy, mẹ Lê nhớ lại quãng đời khổ cực của mình, từ khi chồng chết, khi phải nuôi mười một đứa con, khi phải chịu đựng sự khinh miệt của xã hội. Mẹ Lê cũng nhớ lại những ngày vui vẻ, những ngày có thể ăn no, có thể cười, có thể yêu thương các con.

Mẹ Lê cũng nhớ lại những ước mơ, những mong muốn, những hy vọng của mình. Nhưng tất cả đều tan biến, chỉ còn lại nỗi đau, nỗi buồn và nỗi cô đơn. Mẹ Lê chết trong vòng tay của con lớn, trong khi những đứa con khác đứng quanh khóc lóc. Nhà mẹ Lê trở nên vắng lặng, không còn tiếng cười, không còn tiếng nói, không còn tiếng hát. Những đứa con của mẹ Lê không biết phải làm gì, phải đi đâu, phải sống ra sao.

Phân tích ý nghĩa nội dung và ý nghĩa nghệ thuật trong truyện Nhà Mẹ Lê

Truyện Nhà Mẹ Lê là một tác phẩm nổi bật của Thạch Lam, một nhà văn có tài năng và tâm huyết với những chân cảm dành cho người dân nghèo. Truyện là một bức tranh đa chiều về cuộc sống của những người nghèo trong xã hội đương thời, với những khổ cực, những vui buồn, những ước mơ và những thất vọng. Truyện cũng là một bài ca ca ngợi tình mẫu tử, tình yêu thương và sự hy sinh của một người mẹ nghèo khổ vì con cái.

Truyện được viết bằng ngôn ngữ giản dị, trong sáng, nhưng không kém phần giàu cảm xúc và sức sống. Tác giả dùng những chi tiết cụ thể, sinh động, để miêu tả cuộc sống của nhà mẹ Lê, từ những khó khăn, những đói khổ, đến những niềm vui, những khoảnh khắc hạnh phúc. Tác giả cũng dùng những so sánh, những ẩn dụ, những biểu tượng, để tăng cường hiệu quả nghệ thuật và tạo ra những ấn tượng sâu sắc cho người đọc.

Ví dụ, tác giả so sánh nhà mẹ Lê với một cái tổ chim, để thể hiện sự bất an, sự yếu đuối và sự chịu đựng của những người nghèo. Tác giả ẩn dụ mùa đông là mùa của cái chết, để thể hiện sự tuyệt vọng, sự cô đơn và sự chia ly của nhà mẹ Lê. Tác giả biểu tượng bánh đậu xanh, bánh bao, kẹo là những niềm vui đơn sơ, những hạt mưa trong sa mạc, để thể hiện sự khát khao, sự mong mỏi và sự trân trọng của những người nghèo. Tác giả cũng dùng những chi tiết như màu trắng của bánh đậu xanh, màu đỏ của kẹo, để tạo ra những đối nghịch, những tương phản, giữa những niềm vui và những nỗi buồn, giữa những hy vọng và những thực tế, giữa những giấc mơ và những ác mộng.

Truyện cũng là một bài ca ca ngợi tình mẫu tử, tình yêu thương và sự hy sinh của một người mẹ nghèo khổ vì con cái. Mẹ Lê là một nhân vật đầy nghị lực, đầy tình thương, đầy sự sống. Mẹ Lê yêu thương các con hết mực, không ngại khổ, không ngại đau, không ngại chết. Mẹ Lê luôn cố gắng kiếm cơm cho các con, luôn cố gắng làm vui các con, luôn cố gắng nuôi dưỡng các con. Mẹ Lê cũng có những ước mơ, những mong muốn, những hy vọng cho các con. Mẹ Lê muốn các con có được một cuộc sống tốt đẹp, có được một nghề nghiệp, có được một gia đình.

Nhưng mẹ Lê cũng biết rằng những ước mơ ấy là xa vời, là khó thực hiện, là không có cơ hội. Mẹ Lê cũng biết rằng mình sẽ không thể sống mãi, sẽ không thể bên các con mãi, sẽ không thể bảo vệ các con mãi. Mẹ Lê chết trong sự lặng lẽ, trong sự cô đơn, trong sự bất lực. Mẹ Lê chết mà không được ai thương tiếc, không được ai chia sẻ, không được ai an ủi. Mẹ Lê chết mà không để lại cho các con một tài sản, một di sản, một kỷ niệm. Mẹ Lê chết mà không biết các con sẽ ra sao, sẽ sống ra sao, sẽ chết ra sao.

Kết luận

Nhà Mẹ Lê đọc hiểu là một truyện ngắn hay và ý nghĩa của Thạch Lam, một nhà văn có tâm huyết với những chân cảm dành cho người dân nghèo. Truyện là một bức tranh đa chiều về cuộc sống của những người nghèo trong xã hội đương thời, với những khổ cực, những vui buồn, những ước mơ và những thất vọng. Truyện cũng là một bài ca ca ngợi tình mẫu tử, tình yêu thương và sự hy sinh của một người mẹ nghèo khổ vì con cái.